Annie Proulx – Schorshuiden

Vertaald door Regina Willemse
Uitgegeven bij De Geus, Amsterdam
790 blz

Wat een onderneming! In meer dan 700 pagina's volgt Proulx de nakomelingen van de  boskappers Rene Sels en Charles Duquet over meer dan 3 eeuwen. De boodschap is duidelijk: het ongebreidelde kappen is  een ecologische tijdbom. 

Proulx schrijft meeslepend, maar  na  500 bladzijden kantelde mijn leesplezier:  teveel nieuwe namen naarmate de families zich vertakken. En in feite voorspelbaar: telkens weer denkt de mens dat de wouden eindeloos zijn en wordt er driftig gekapt.  Enfin, een zekere boom-moeheid dus.

★★★1/2

Nachttrein naar Lissabon - Pascal Mercier

Vertaald door Gerda Meijerink
Uitgegeven bij Wereldbibliotheek
414 blz

Nachttrein naar Lissabon is een van de zeldzame boeken die ik nog in papieren versie heb gekocht.  Ik lees al een hele tijd vooral op mijn e-reader, en hoewel ik  telkens netjes betaal voor mijn e-boeken, voelt dat toch niet helemaal als kopen. Voor Nachttrein naar Lissabon heb ik met plezier een uitzondering gemaakt, want het is echt een pareltje om te koesteren.

Het uitgangspunt sprak mij al aan.  Op een dag verlaat de leraar klassieke talen Raimond Gregorius zonder boe of ba zijn klaslokaal, om er nooit meer terug te keren. De aanleiding was een boek dat hij  in handen gekregen had, een boek van de Portugese arts Prado. Geïntrigeerd vertrekt hij nog dezelfde nacht naar Lissabon, op zoek naar sporen van Prado in Lissabon. Van een radicale keuze gesproken. 

In Lissabon probeert Gregorius  in de voetstappen van Prado te lopen. Zo ontmoet Gregorius personages die nog getuigen zijn van het Portugal  onder Alcazar, van voor de Anjerrevolutie dus.  Die houden het verhaal op gang en zijn op zichzelf al interessant genoeg. En tussen al die ontmoetingen door  krijg je  fragmenten uit het - zeer filosofische - werk van Prado te lezen. Daar zit denkvoer in! En naarmate de zoektocht naar Prado  vordert, krijg je ook meer en meer het gevoel dat Gregorius in zijn zoektocht naar Prado, vooral zichzelf tegenkomt. De misschien wel boekengeleerde, maar absoluut niet streetwise Gregorius, is me in al zijn stunteligheid erg dierbaar geworden. En ook dat is een boeiende leeservaring. 

Een aanrader dus, maar met enig voorbehoud. Wie alleen maar naar de finish raast, zal voorbijvliegen aan wat je in, en ook tussen, de regels leest. Een intense maar noodzakelijk trage leeservaring. 

★★★★★

Wat het hart verwoest - John Boyne

Uitgegeven bij Meulenhoff
Vertaald door Jan Pieter van der Sterre en Reintje Ghoos  
608 blz.

Wat het hart verwoest is het verhaal van Cyril Avery, die in 1945 in Ierland geboren wordt. Zijn moeder staat hem af aan een welgesteld echtpaar, die hem er keer op keer aan herinneren dat hij geen echte Avery is. Geen wonder dat Cyril moeite heeft met het vinden van een eigen identiteit. 

Daar zijn nog andere redenen voor, want  het katholieke na-oorlogse Ierland blinkt niet meteen uit in verdraagzaamheid voor wie net even anders is. 

Cyril's levensverhaal wordt een prachtige tocht door de veranderende wereld in de tweede helft van de twintigste eeuw, van Ierland over Amsterdam tot New-York en terug naar Ierland.  Waar zijn vorige Ierse roman De grote stilte het vooral had over de hypocrisie van de katholieke kerk inzake kindermisbruik, focust Boyne  nu op de problematische geschiedenis èn emancipatie van homoseksuelen. De katholieke kerk komt er ook hier niet goed uit. Indrukwekkend. En het is ook nog eens een mooie ode aan de liefde, hoe pijnlijk de zoektocht soms ook moge zijn. 

★★★★