★★★1/2
woensdag 28 december 2016
Tulpenliefde - Femke Roobol
★★★1/2
zaterdag 10 december 2016
Lara - Anna Pasternak
Lara en Anna Pasternak, de link naar Dokter Zjivago van Boris Pasternak is vlug gelegd. Ik kan mij niet meer goed herinneren of ik ooit het boek gelezen heb, maar enkele scènes uit de romantische verfilming met Omar Shariff en Julie Christie zijn voor altijd op mijn netvlies gebrand. In Lara schrijft Anna Pasternak het verhaal dat erachter zit, dat van Olga Ivinskaja, minnares en literaire muze van haar oudoom Boris Pasternak. De personages Joeri Zjivago en Lara zijn in grote mate gebaseerd op Boris en Olga. Het is een boeiend verhaal geworden, waarin de werkelijkheid heel wat minder romantisch blijkt dan de film. Hoewel Olga in de familie Pasternak persona non grata was, wint Anna Pasternak het vertrouwen van Irina, Olga's dochter. Ze krijgt zo inzage in vertrouwelijke documenten en dat zorgt voor een zeer authentiek relaas.
De petite histoire van de auteur en zijn minnares is op zich al lezenswaard. Die is ook heel nauw verweven met de Russische politieke geschiedenis. Boris Pasternak verliet zijn eerste vrouw en kinderen voor een tweede vrouw, Zinaida. Toen hij daarna Olga ontmoette, durfde hij niet meer scheiden en hield er hoogst ingewikkeld twee huishoudens op na. Vooral Olga heeft daarvoor het gelag moeten betalen. Het Sovjetregime was helemaal niet opgezet met de roman die Pasternak aan het schrijven was. In Dokter Zjivago laat Pasternak zich namelijk kritisch uit over de gevolgen van de revolutie. Pasternak genoot echter een zekere mate van bescherming vanwege Stalin en werd in tegenstelling tot andere collega's relatief ongemoeid gelaten. Maar zijn vriendin Olga werd wel naar een werkkamp in Siberië gestuurd. Pasternak had haar hiervoor kunnen behoeden door met haar te trouwen, maar dat heeft hij nooit gedaan. Na de dood van Stalin wordt het conflict tussen Pasternak en de Sovjetautoriteiten steeds scherper. Hij krijgt geen toestemming zijn werk te publiceren. Uiteindelijk zal de Italiaanse uitgever Feltrinelli zijn werk in 1957 in vertaling publiceren. Het wordt een internationale triomf maar tegelijk ook het einde van zijn binnenlandse carrière. In volle Koude Oorlog wordt Dokter Zjivago de speelbal van de twee grote machtsblokken, al helemaal zo als Pasternak voor zijn roman in 1958 de Nobelprijs wint. De Sovjetautoriteiten zijn woedend en zinnen op wraak. Aan Pasternak durven ze niet raken, maar na zijn dood in 1960 wordt Olga samen met haar dochter Irina weer naar Siberië gedeporteerd. Olga moet qua tragiek niet onderdoen voor haar fictieve tegenpool Lara.
Ik ben eigenlijk een rasechte fictielezer, maar dit levensverhaal heeft mij bijzonder geboeid. En misschien lees ik binnenkort nog wel eens de nieuwe vertaling van Dokter Zjivago. Hoewel, 't blijft natuurlijk een dikke turf ...
★★★1/2
De petite histoire van de auteur en zijn minnares is op zich al lezenswaard. Die is ook heel nauw verweven met de Russische politieke geschiedenis. Boris Pasternak verliet zijn eerste vrouw en kinderen voor een tweede vrouw, Zinaida. Toen hij daarna Olga ontmoette, durfde hij niet meer scheiden en hield er hoogst ingewikkeld twee huishoudens op na. Vooral Olga heeft daarvoor het gelag moeten betalen. Het Sovjetregime was helemaal niet opgezet met de roman die Pasternak aan het schrijven was. In Dokter Zjivago laat Pasternak zich namelijk kritisch uit over de gevolgen van de revolutie. Pasternak genoot echter een zekere mate van bescherming vanwege Stalin en werd in tegenstelling tot andere collega's relatief ongemoeid gelaten. Maar zijn vriendin Olga werd wel naar een werkkamp in Siberië gestuurd. Pasternak had haar hiervoor kunnen behoeden door met haar te trouwen, maar dat heeft hij nooit gedaan. Na de dood van Stalin wordt het conflict tussen Pasternak en de Sovjetautoriteiten steeds scherper. Hij krijgt geen toestemming zijn werk te publiceren. Uiteindelijk zal de Italiaanse uitgever Feltrinelli zijn werk in 1957 in vertaling publiceren. Het wordt een internationale triomf maar tegelijk ook het einde van zijn binnenlandse carrière. In volle Koude Oorlog wordt Dokter Zjivago de speelbal van de twee grote machtsblokken, al helemaal zo als Pasternak voor zijn roman in 1958 de Nobelprijs wint. De Sovjetautoriteiten zijn woedend en zinnen op wraak. Aan Pasternak durven ze niet raken, maar na zijn dood in 1960 wordt Olga samen met haar dochter Irina weer naar Siberië gedeporteerd. Olga moet qua tragiek niet onderdoen voor haar fictieve tegenpool Lara.
Ik ben eigenlijk een rasechte fictielezer, maar dit levensverhaal heeft mij bijzonder geboeid. En misschien lees ik binnenkort nog wel eens de nieuwe vertaling van Dokter Zjivago. Hoewel, 't blijft natuurlijk een dikke turf ...
★★★1/2
maandag 5 december 2016
De filosofie van de heuvel - Ilja Leonard Pfeijffer
Heerlijk fietsreisverslag van een auteur die ik sinds zijn roman La Superba in mijn hart heb gesloten. Zijn Russische vriendin Gelya en hij besluiten - lees: zij besluit - vanuit Leiden naar Rome te fietsen, hij met een tweedehandse racefiets Batavus en zonder enige fietservaring, zij afgetraind en met een volledig uitgeruste montainbike.
En die filosofie van de heuvel, hij stelt ze na iedere heuvel weer wat bij. Ze klinkt in het Russisch trouwens ontwapenend simpel: 'Prosta tak' - 'gewoon zo'. Over het doel en de weg ernaartoe. Over de weg die belangrijker is dan het doel. Maar zonder doel ook geen weg, dus toch ... Of is het net omgekeerd, zonder weg geen doel? Hilarisch bij tijden, soms ontroerend en altijd helemaal Pfeijffer.
In Brieven uit Genua verwees Pfeijffer al naar deze fietstocht, die hem uiteindelijk in Genua zou doen belanden, de stad die de inspiratiebron is voor zijn grootse roman La Superba. Het helpt wellicht als je die roman al gelezen hebt, of misschien krijg je door dit lichtere opstapje juist wel zin in het grotere werk. Veel leesplezier!
★★★★
Een soort van liefde - Alicja Gescinska
Een licht-filosofische roman over de liefde, over soorten van liefde.
Enerzijds de moeizame liefde van een vader en een dochter. Elizabeth Vernon moet na het overlijden van haar vader het huis leegmaken en reageert daarop emotioneler dan ze zelf had verwacht. En dan is er nog de stormachtige liefdesgeschiedenis van een jonge Belgische studente met professor Raymond Vernon. Waarmee zeker niet alles gezegd is, maar dat zijn wel de hoofdlijnen.
Gescinka schreef eerder al een autobiografisch gekleurd werk over vrijheid. Net als vrijheid is liefde een begrip dat moeilijk te vatten is. Daarom kan je het volgens haar beter in een roman behandelen dan in een wetenschappelijke verhandeling. Dat betekent dat de verhaallijn toch altijd wat ondergeschikt blijft aan de filosofische bedoeling van deze roman. En dat is best een moeilijke evenwichtsoefening. De fictielezer struikelt misschien over de vele oneliners, de filosofische lezer vindt het verhaal misschien maar niks.
Ik vind dat ze er vrij goed mee wegkomt. De romanpersonages en de plot zijn op zichzelf boeiend om tot het einde toe van deze roman te genieten, en tussen de vele oneliners zaten ook wel pareltjes. Perfect was deze roman niet. Om in de stijl van het boek te blijven sluit ik zelf af met deze:
There's a crack in everything, that's how the light gets in. (Leonard Cohen)
★★★★
★★★★
maandag 12 september 2016
Judas - Amos Oz
Vertaald door Hilde Pach
Uitgegeven bij De Bezige Bij
400 blz
Uitgegeven bij De Bezige Bij
400 blz
In Jeruzalem stopt een jonge student uit financiële noodzaak met zijn studies. Hij neemt een eigenaardige job aan: elke avond zal hij luisteren, praten en discussiëren met een oude invalide man, in ruil voor kost en inwoon en geheimhouding.
De oude man heeft uitgesproken ideeën over het zionisme en het worden dan ook boeiende gesprekken. Uiteraard krijg je geen pasklare antwoorden, dat is eigen aan literatuur. Maar het boek doet je wel nadenken. Het Midden-Oosten is vandaag een brandhaard van jewelste. En terwijl je leest over de onafhankelijkheidsoorlog van 1948, kan je alleen maar bedenken hoe vandaag nog altijd alle partijen van hun eigen gelijk overtuigd blijven. Tegelijkertijd is het natuurlijk ook een boek over een jongeman op zoek naar de zin van zijn leven en naar de liefde. En over het onoverkoombare verlies van een zoon. En de titel dan? Als spinoff van zijn scriptie verdiept de jonge Shmuel zich in de rol van Judas, en die wijkt behoorlijk af van wat wij al altijd over de figuur van Judas aannamen. Maar de titel verwijst natuurlijk ook naar de gecompliceerde relaties tussen de verschillende personages in deze roman. Boeiende roman dus, maar wel slow reading. Liefhebbers van Amos Oz zullen dit zeker waarderen. Geen 4 sterren omdat ik mij op den duur toch wel begon te ergeren aan de steeds terugkerende beschrijvingen van de personages. De kracht van de herhaling, zeker? Maar voor mij mocht het iets subtieler.
★★★1/2
zaterdag 20 augustus 2016
De trilogie van het kwaad - Roberto Costantini
De wortels van het kwaad - Trilogie van het kwaad #2
Het kwaad vergeet niet -Trilogie van het kwaad #3
Vertaald door Miriam Bunnik, Mara Schepers
Uitgegeven bij Wereldbibliotheek
Vakantie is voor mij naar Italië gaan. En ja, ook wat meer ontspannende lectuur lezen dan gewoonlijk. Combineer de twee en je komt bij de Italiaanse misdaadroman terecht. Ik heb dit jaar bijzonder genoten van het werk van Roberto Costantini. Zijn Trilogie van het kwaad is niet alleen een knap geschreven misdaadverhaal, het graaft ook in het koloniale verleden van Italië en toont de pijnlijke verbondenheid van politiek, geheime diensten, zakenleven en misdaad.
Het hoofdpersonage Inspecteur Michele Balistreri lijkt zo uit een film noir gestapt: poker, seks en alcohol lijken het enige dat hem kan boeien. Hij maakt een aantal kapitale blunders bij een moordonderzoek en dat blijft hem achtervolgen. Naarmate de plot vordert voel je hoe hij in de knoop ligt met zichzelf en met zijn verleden. Dat wordt uitgewerkt in de volgende delen van de trilogie. Michele heeft zijn jeugd doorgebracht in Tripoli, in Libië, en wat daar gebeurd is, zowel op politiek als op emotioneel vlak, is de sleutel tot het soms ergerlijke gedrag van Balistreri. Ik hou van goede verhalen met dat ietsje meer, waar de tijd en de plaats van het gebeuren een eigen verhaal vertellen. Costantini is voor mij dan ook een aanrader.
✭✭✭✭
donderdag 11 augustus 2016
Het huis aan de Gouden Bocht
Vertaald door Mieke Trouw-Luyckx
Uitgegeven bij Luitingh-Sijthoff
blz. 380
Uitgegeven bij Luitingh-Sijthoff
blz. 380
Op citytrip in Amsterdam bevond ik mij plots aan de Gouden Bocht, dat stukje aan de Herengracht waar in de 17de eeuw de rijkste Amsterdammers woonden. Ik herinnerde mij meteen dat ik thuis een nog ongelezen boek liggen had, Het huis aan de Gouden Bocht en mijn interesse was meteen gewekt.
In Jessie Burton's roman komt de jonge plattelandsvrouw Petronella Oortsman er wonen als kersverse bruid van de rijke VOC-koopman Johannes Brandt. Het huwelijk is, om het zachtjes uit te drukken, niet wat Petronella ervan verwachtte. Centraal in het verhaal staat het poppenhuis, een heel duur geschenk van Johannes aan Petronella. Zo'n poppenhuis kostte algauw evenveel als het echte huis. Het is dan ook vakmanschap van de bovenste plank, met inlegwerk, dure materialen en alles tot in de kleinste details een miniatuurversie van het grote huis. Poppenhuizen van dit soort werden vaak gegeven aan jonge vrouwen om op die manier te leren hoe ze een echt huishouden moesten bestieren. Niet dat ik mij daar iets kan bij voorstellen. In Petronella's leven speelt het een bepalende, mysterieuze rol. En de lezer wordt op die manier toeschouwer van het leven van de gegoede burgerij in Amsterdam.
Ik heb deze historische roman zeer graag gelezen. De ontwikkeling van de plot met het poppenhuis vertoont misschien wel voodoo-achtige kantjes, maar de personages zijn zeer sterk getekend. Te sterk, te onafhankelijk denkend voor die tijd, zullen sommige kritische lezers opwerpen, maar ik ben daar nog niet zo zeker van. Ik geloof dat elke tijd zijn onafhankelijke geesten had, vrouwen zowel als mannen, die misschien niet altijd een publiek forum vonden, maar er wel degelijk waren. En toen ik er na de lectuur van het boek achterkwam dat het poppenhuis van Petronella Oortsman echt bestaat - het is namelijk een van de pronkstukken van het Rijksmuseum - had ik het gevoel dat de cirkel rond was. De Gouden Bocht leidde mij naar dit boek en dit boek stuurt mij - hopelijk binnenkort - terug naar Amsterdam.
★★★1/2
dinsdag 31 mei 2016
Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte - Joachim Meyerhoff
Vertaald door Jan Bert Kanon
Uitgegeven bij Signatuur
312 blz.
Uitgegeven bij Signatuur
312 blz.
Eerst maar al even vermelden dat dit al deel 3 is van een zesdelige cyclus Alle toten fliegen hoch. Misschien heb ik dus hier en daar een nuance gemist door zo meteen met deel drie te beginnen. Het heeft me in elk geval niet belet enorm te genieten van deze roman.
Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte is een grappig boek over een jongeman die vreselijk hard probeert om een goede acteur te worden. Zijn ervaringen in de toneelschool zijn met veel humor beschreven. Hij worstelt met opdrachten als: Draag een fragment uit Effi Briest voor als nijlpaard. Of: jullie zijn staafjes spaghetti die in het kokende water worden gegooid. Stuk voor stuk opdrachten die de jonge acteurs moeten helpen om tot hun eigen kern door te dringen. Voor de jonge Joachim, die nog worstelt met de dood van zijn broer en de vechtscheiding van zijn ouders, is dit een bijna onmogelijke opdracht. Dat hij zijn toneelopleiding tenslotte afmaakt is al bij al een wonder. Net als in het echte leven blijft hij te veel een observator ipv een speler. Ik vind de titel van dit boek, een citaat uit de Werther van Goethe, dan ook zeer goed gekozen.
De mooiste stukken vond ik die over zijn excentrieke grootouders bij wie hij al die tijd verblijft tijdens zijn studentenperiode aan de toneelschool van München. De beschrijving van hun leven vol vaste rituelen doen een verleden tijdperk aan je passeren. Hilarisch en ontroerend tegelijkertijd.
★★★1/2
donderdag 26 mei 2016
De H is van havik - Helen Macdonald
Vertaald door Nico Groen en Joris Vermeulen
Uitgegeven bij De Bezige Bij
349 blz.
Uitgegeven bij De Bezige Bij
349 blz.
De H is van havik is een autobiografisch boek. Na de plotselinge dood van haar vader, een bekende persfotograaf, is Helen Macdonald helemaal het noorden kwijt. Om haar verdriet te verwerken besluit ze een havik af te richten, misschien om zo dichter bij haar vader, zelf ook een valkenier, te komen. Het proces is grensverleggend en schudt haar bestaan danig dooreen. De H is van havik is het relaas van haar zoektocht naar een nieuw evenwicht.
En het is een buitengewoon boek geworden. Buitengewoon omdat je nu eenmaal niet vaak een boek leest met een professioneel valkenier/havikier in de hoofdrol. Buitengewoon omdat de manier waarop de jonge vrouw met het verlies van haar vader en haar angst voor de dood omgaat, vrij extreme vormen aanneemt. Haar identificatie met het universum van haar havik is vooral bedreigend voor haarzelf en haar geestelijke gezondheid en maakt de lectuur behoorlijk intens.
Buitengewoon ook in de zin dat het uitzonderlijk knap geschreven is. Zelden las ik zo'n treffende originele beschrijvingen van roofvogels en de landschappen waarin het verhaal zich afspeelt. Mijn tolerantie voor ver doorgedreven beschrijvingen is meestal niet zo groot, maar ik heb op geen enkel moment de aandrang gevoeld om versneld door de beschrijvende passages te gaan.
Verder zit het boek ook vol met literaire en culturele referenties die nooit geforceerd overkomen. Helen Macdonald is in het echte leven schrijver, dichter, illustrator, historica en natuuronderzoeker. Ze is verbonden aan de afdeling wetenschapsgeschiedenis en -filosofie van de Universiteit van Cambridge. Als professioneel valkenier is ze betrokken bij internationaal roofvogelonderzoek. Dat voel je op elke pagina van dit boek en het maakt dat De H is van havik meer is dan een ego-document.
Ik vind het een aanrader.
★★★★1/2
zaterdag 21 mei 2016
Brieven uit Genua - Ilja Leonard Pfeijffer
Uitgegeven bij De Arbeiderspers in de reeks Privé-domein
704 blz.
★★★★
704 blz.
Brieven uit Genua is zo'n beetje de spiegelzijde van La Superba. In beide boeken speelt Genua een grote rol, het grote verschil is dat je in Brieven uit Genua kijkt met de ogen van de 'echte' schrijver Ilja Leonard Pfeijffer en niet door die van Ilja het romanpersonage. In vijftig brieven aan zijn ex-lief, zijn moeder, zijn uitgever, allerlei officiële instanties, zijn jongere ik ... probeert de schrijver een beeld te geven van zijn zijn leven, laat hij ons meekijken in het wordingsproces van La Superba en vooral laat hij ons meegenieten van geweldig proza. Over Genua bijvoorbeeld:
Het is zomer en Genua is een nieuwe stad. Zij heeft zich ’s nachts omgedraaid in haar slaap en is met een glimlach om haar mond op haar andere zij wakker geworden terwijl het zonlicht van de ochtend op haar rondingen valt. Ze heeft hier en daar een pleintje blootgewoeld dat ik nog nooit eerder heb gezien in dit licht en dat ik helemaal opnieuw moet ontdekken. Geeuwend strekt zij haar steegjes uit alsof ze mij uitnodigend gebaart te komen. Ze knippert verlegen met haar luiken en kijkt me dan stralend aan. Uit alle open ramen klinkt muziek die mij aan iets nieuws herinnert waarop ik vroeger heb gehoopt. Ze giechelt zachtjes met haar fonteinen omdat ze ziet dat ik het heb gemerkt. Met een zucht van de zee herschikt ze haar straten alsof ze haar haren losschudt. Ik mag van voren af aan in haar verdwalen.
Voor zo'n fragment smelt ik gewoon. En dan neem ik er met plezier passages bij die misschien wat lang uitgesponnen zijn. Het lijkt mij onvermijdelijk dat die er ook zijn in een dikke turf van meer dan 700 blz.
Ik vind het verder behoorlijk moeilijk om dit literaire werk te vatten in enkel regels. Het doet zich voor als autobiografisch, vandaar ook dat het in de reeks Privé-domein zit. En met zijn vele verwijzingen naar literaire collega's, evenementen, en feiten uit zijn levensloop, is het dat natuurlijk ook. En toch, Brieven uit Genua leest ook als een roman. Of misschien als de roman van een roman. Met prachtige reflecties over de relatie tussen schrijven en leven, zoals deze:
De angst van wie zijn eigen leven probeert te beschrijven is dat hij erachter komt dat hij geen leven heeft. Het gevecht om echtheid is niet zozeer een strijd tussen de moedige pen en de pijnlijke waarheid als wel een poging om een bestaan te ontwringen aan het bestaan en de nachtmerrie te verdringen om daarin niet te zijn geslaagd. Het is een gevecht op een verlaten slagveld waar de bazuinen nooit hebben geklonken en waar de grond slechts is omgewoeld in de vergeefse zoektocht naar de eigen voetafdruk. Alvorens je moedig kunt besluiten om eerlijk op te schrijven hoe je echt hebt geleefd, moet je wel hebben geleefd. En daar wringt de schoen. Want ik beleef vooral wat ik schrijf. Uit angst voor de angst heb ik mijn leven overgeheveld naar het domein van inkt op papier, waar ik alles onder controle heb, en ik ben bang dat het is gelukt.Een aanrader dus, zeker voor wie Van La Superba genoten heeft en niet bang is van een zekere leesinspanning.
★★★★
woensdag 18 mei 2016
Aquarium - David Vann
Uitgegeven bij De Bezige Bij
Vertaald door Arjaan en Thijs van Nimwegen
252 blz.
Vertaald door Arjaan en Thijs van Nimwegen
252 blz.
Aquarium kon wat mij betreft niet beter komen op mijn leesweg. Ik lijd al een tijdje aan een lichte vorm van leesverzadiging. Ik lees nog steeds veel, maar raak nog zelden enthousiast. Dan is zo'n boek als Aquarium precies wat je nodig hebt: een spannende beklijvende roman over ouders en kinderen, in een originele setting en een wat bizarre plot. Heerlijke lectuur vond ik het, hoewel het verhaal best zijn donkere kantjes had.
Aquarium speelt zich grotendeels af in het aquarium van Seattle. Daar wacht de twaalfjarige Caitlin na school op haar mama. Daar ontmoet ze een vreemde oudere man, die net als zij gefascineerd is door de meest exotische vissoorten. Hun vriendschap rakelt oude familiegeheimen op en stelt haar relatie met haar moeder zwaar op de proef.
Het verhaal wordt verteld door de ogen van de oudere Caitlin, maar is evenzeer het verhaal van Sheri, Caitlins moeder. De inventieve, wat gedurfde plot maakt de beleving voor de lezer dubbel zo intensief. Ik blijf hier bewust wat vaag, uit schrik voor spoilers. Op mij heeft de roman echt wel indruk gemaakt. Dat ik zelf niet zo'n vissenfreak ben, dat het voor mij wat minder aquarium had mogen zijn, is een randbemerking die niets afdoet aan mijn waardering voor deze roman. Ik heb er veel leesplezier aan beleefd.
★★★★
maandag 14 maart 2016
De Cicero-trilogie - Thomas Harris
Indrukwekkende trilogie over Cicero en het verval van de republiek in de eerste eeuw voor C.
Ik geef toe dat ik even getwijfeld heb of ik ze alle drie zou lezen. Want het was mij van in het begin om nummer drie te doen. En ja, het vergde wel wat inspanning maar het was zeker de moeite waard.
Het hele verhaal wordt verteld door de ogen van Tiro, Cicero's slaaf/secretaris. Dat schept wat afstand en geeft je ook inkijk in zijn kleinere kantjes.
In deel 1, Imperium zie je vooral hoe de jonge advocaat Cicero de knepen van het vak leert. Hij is niet van nobele afkomst en zal moeten knokken om zich een plaatsje tussen de groten te verwerven. Het toont Rome als een grote krabbenmand waar je alleen met list en strategie kunt overleven.
In Lustrum krijgt hij eindelijk het begeerde ambt van consuls. Het is meteen ook een zeer turbulente periode in zijn leven, de periode van de beroemde Catilinarische redevoeringen, met oa. Hoelang nog, Catilina, zal je ons geduld misbruiken? Na 2 delen heb ik een korte pauze ingebouwd: zo'n intense onderdompeling in de Romeinse politiek met zijn gekonkel, verraad en intriges, daar word je niet vrolijk van.
En dan eindelijk het sluitstuk van de reeks, Dictator.
Het boek beschrijft een van de de woeligste periodes uit de geschiedenis van Rome, met oa de val van de republiek, de moord op Caesar en het begin van het keizerrijk. Dat maakt het zeer spannend om te lezen. Ondertussen ben je ook zo vertrouwd geraakt met de personages uit Cicero's omgeving dat je ten volle kunt genieten van het verhaal. Het is ook de periode waarin Cicero meer dan vroeger tijd heeft om zich te verdiepen in filosofie en literatuur. Genoeg stof dus om over na te denken.
Een aanrader voor liefhebbers van de klassieke geschiedenis en voor wie niet bang is van een volgehouden leesinspanning.
Imperium ★★★
Lustrum ★★★
maandag 8 februari 2016
Jij zegt het - Connie Palmen
Uitgegeven bij Prometheus
240 blz.
Jij zegt het is een roman over het passionele en kortstondige huwelijk van Ted Hughes en Sylvia Plath, een van de meest besproken literaire koppels van de vorige eeuw. Na de zelfmoord van Sylvia is Ted Hughes de geschiedenis ingegaan als de harteloze boeman, die door een affaire zijn vrouw de dood injoeg. Feit is dat Plath manisch-depressief was en worstelde met het leven tout court.
Palmen laat in haar roman Ted Hughes zelf aan het woord, om zijn kant van het verhaal te vertellen. En ze doet dat zo overtuigend dat je helemaal vergeet dat het een roman is. Toch is het dat op de eerste plaats, een aangrijpende roman over een verwoestende liefde, die diep geworteld is in de realiteit en mede daardoor leest als een biografie.
Ik heb niet alles van Connie Palmen even graag gelezen, maar was nu wel onmiddellijk verkocht door haar manier van schrijven. Mooie leeservaring, als je zowel door de stijl als de inhoud geraakt wordt.
Op mijn leeslijstje staan nu ook Birthday Letters, een dichtbundel van Ted Hughes en The Bell Jar, de roman van Sylvia Plath die ik graag wil herlezen. En wie weet, ook wel haar dagboeken.
★★★★1/2
zondag 10 januari 2016
Schiet maar, ik ben toch al dood - Julia Navarro
Vertaald door Bart Peperkamp
Uitgegeven bij Wereldbibliotheek
766 blz.
Uitgegeven bij Wereldbibliotheek
766 blz.
Schiet maar, ik ben toch al dood is goed voor uren onvervalst leesplezier. Het is het soort boek waarin ik mij met het grootste plezier onderdompel: meer dan 700 bladzijden lang neemt de auteur je mee door de geschiedenis van de twintigste eeuw. Alles begint met de joodse familie Zucker in tsaristisch Rusland eind 19de eeuw, als Samuel als kleine jongen meemaakt hoe zijn moeder en zusje vermoord worden in een pogrom. Twintig jaar later is weggaan uit Rusland de enige oplossing en na een tussenstop in Parijs komt hij uiteindelijk in het Beloofde Land terecht. Op de grond die hij koopt in Jeruzalem woonde al generaties lang de Arabisch-Palestijnse familie Ziad. Samuel Zucker zorgt ervoor dat Ahmed Ziad kan blijven wonen. Ze worden buren en uiteindelijk ook vrienden voor het leven. De vriendschap is niet simpel en wordt steeds meer op de proef gesteld door de gebeurtenissen: steeds meer joden komen naar Palestina en de Arabieren voelen zich bedreigd in hun territorium. De wereldoorlogen schudden de politieke kaarten van de regio dooreen en de rol van de grote mogendheden versterkt alleen maar de steeds groeiende vijandigheid tussen de twee bevolkingsgroepen. Toch houdt de vriendschap stand over de generaties heen, zij het met offers aan beide kanten.
Het boek doet je nadenken over het belang van identiteit en natie en laat je toe de twee kanten van het verhaal te zien. Je mag dat gerust letterlijk nemen, want we komen het hele verhaal te weten via een verhaaltechnisch trucje: een medewerkster van een ngo zoekt voor haar rapport zowel Israëlische als Palestijnse getuigenissen. De Palestijnse kant van het verhaal is haar al bekend en het zijn haar gesprekken met een van de laatste overlevenden van de Zucker-familie die de rode draad vormen van deze roman. Hij vertelt zijn geschiedenis, zij vertelt op haar beurt de versie zoals ze die van haar Palestijnse contacten gehoord heeft. De empathie voor de andere zijde is groot, de vooroordelen zijn dat ook. Ook de lezer voelt zich gevangen in dit onontwarbare kluwen van rancunes en frustraties. Je krijgt meer inzichten, dat wel, maar of dat nu echt hoopgevend is, is nog maar de vraag. Het wantrouwen is zeer diep en soms vrees je dat het geweld inderdaad alleen maar zal stoppen wanneer er zoveel doden gevallen zijn, dat nog een dode meer ondraaglijk zou zijn, zoals een van de personages het in dit boek verwoordt.
De inhoud van deze roman brengt ons middenin enkele van de minst fraaie hoofdstukken van de geschiedenis van de twintigste eeuw. En toch blijf ik het leesplezier noemen, daarvoor zorgt de frisse manier waarop Navarro met haar plot omgaat: ze weet ons zelfs tot op de laatste bladzijde te verrassen. Knappe prestatie, waaraan ongetwijfeld ook veel opzoekwerk is aan voorafgegaan.
★★★★
Labels:
identiteit,
joden uit diaspora,
loyauteit,
naties,
nationalisme,
Palestijnse kwestie,
twintigste eeuw,
utopisch socialisme,
verraad,
vluchtelingen,
vriendschap,
wraak,
zionisme
zondag 3 januari 2016
De veteraan - Johan Faber
Uitgegeven bij Nijgh & Van Ditmar
347 blz.
347 blz.
Johan Faber is vooral gekend voor zijn non-fictie. Alpe d'Huez - de Nederlandse berg, Het mysterie Marco, Wat bezielde Volkert van der G.? zijn enkele van zijn meest bekende titels. In literatuurland lijkt men hem niet te kennen. Tenminste, ik ben er niet in geslaagd ook maar een literaire recensie van hem te vinden, hoewel het boek vrij recent is (2014). En eigenlijk vind ik dat de man ten onrechte onder de literaire radar is gebleven.
De veteraan vind ik zeker meer dan de moeite waard. In Neerloo, een afgelegen (fictief) Nederlands dorpje leeft een Afghanistanveteraan een onopvallend en vrij geïsoleerd bestaan aan de rand van de maatschappij. Hij mag dan al een held zijn, hij is een niemand en dat bevalt hem wel. Tot op een dag een 14-jarig meisje verdwijnt. En dan komen de geruchten op gang. Plots weet iedereen wel iets te vertellen over die vreemde snuiter. Faber roept heel mooi op hoe de dreiging Meindert langzamerhand in een wurggreep heeft. Even moest ik aan De geruchten van Hugo Claus denken. Maar Johan Faber houdt zijn verhaal toch wat strakker in de hand. Wat niet wil zeggen dat er geen ruimte is voor verbeelding in deze roman. Zeker als hij ons meeneemt in het hoofd van de veteraan is Faber op zijn best. Want met de onrust in het dorp komen ook de spoken uit zijn oorlogsverleden terug. En Faber beschrijft die oorlogsherinneringen op indringende wijze. Voor mij was dit het meest boeiende aspect van deze roman. En als dat dan nog samengaat met een perfect opgebouwde spanning, je wilt namelijk toch wel weten of Meindert iets met de verdwijning van Mieke Nanninga te maken had, dan heb je een goede roman. Een sterk verhaal, geloofwaardige personages, beklijvende beelden, mooie zinnen. Literatuur dus. Meer moet dat niet zijn.
★★★★
I am Pilgrim - Terry Hayes
Vertaald door Henk Popken
Uitgegeven bij A.W.Bruna
735 blz.
Uitgegeven bij A.W.Bruna
735 blz.
Met het nieuws over de executies in Saoudi-Arabië kan ik niet anders dan terugdenken aan een knappe thriller die ik in 2014 gelezen heb. Ik ben Pelgrim (oorspronkelijke titel: I am Pilgrim) van Terry Hayes was toen een van de zeldzame boeken die ik vijf sterren gaf.
Pelgrim is de codenaam van een geheim agent van een uiterst geheime eenheid binnen de Amerikaanse spionagedienst. Een man die, voordat hij van de aardbodem verdween, het ultieme boek schreef over forensisch onderzoek. Het is datzelfde boek dat hem een jaar later in een obscuur hotel in Manhattan doet belanden, waar het lichaam van een onherkenbaar verminkt jonge vrouw is gevonden. Maar wat begint als een moordonderzoek zonder aanwijzingen, verandert in een zoektocht naar een onbekende vijand die op het punt staat een terroristische aanslag te plegen. Het is moeilijk om over thrillers te schrijven zonder spoilers. Maar een ding is zeker, Ik ben Pelgrim heeft het allemaal: het biedt boeiende leesstof, een originele plot, interessante personages en, vooral, het heeft nog geen spat van zijn actualiteit verloren. Beklijvend was het hoofdstuk waarin een jongen getuige is van de openbare executie/onthoofding van zijn vader, een geleerde die zich eens te kritisch had uitgelaten over het huis van Saud. De perfecte voedingsbodem voor radicalisering. Natuurlijk is Ik ben Pelgrim op de eerste plaats fictie, maar het is ook een boeiende verkenning van het thema van het moderne terrorisme.
"The only thriller you need to read this year" zei de flaptekst van 2014. Lees hem gerust ook dit jaar. Je zal niet ontgoocheld zijn.
★★★★★
Abonneren op:
Posts (Atom)