Pagina's

vrijdag 8 augustus 2014

Radetskymars van Joseph Roth


Soms kom je via een tip op het spoor van een boek dat anders gegarandeerd onder je radar zou gebleven zijn.  Radetskymars van Joseph Roth is er zo een. 

Het was geen liefde op het eerste gezicht. Ik heb mij lang afgevraagd waaraan Roth zijn faam als klassieker te danken had. Tot ik merkte dat ik bijna zonder het te merken meegezogen werd in het universum van de von Trotta's, een adellijke familie wiens neergang beschreven wordt over drie generaties. De roman begint bij de slag van Solferino in 1859, als kapitein von Trotta de kogel opvangt die eigenlijk voor zijn keizer Franz Jozef I bedoeld was. De troonopvolger van Franz Jozef is minder fortuinlijk: hij kan de kogel van Gavrilo Prinzip in Sarajevo niet ontwijken. De eerste Wereldoorlog staat voor de deur en daarmee ook het einde van de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie. Ook met de von Trotta's gaat het bergaf. Drank, gokken, vrouwen maken een einde aan de legercarrière van de kleinzoon van de grote von Trotta. 

Het is Roth's stijl die ervoor zorgt dat het boek een onvergetelijk beeld nalaat van een wereld die niet meer is, een geordende wereld met waarden als eergevoel en discipline en een vormelijkheid die voor altijd verdwenen zijn. Ik kan die stijl moeilijk beschrijven: enerzijds is het een trage, beschrijvende stijl, die stilstaat bij kleine details. Anderzijds kan je een roman die drie generaties laat passeren in amper iets meer dan 300 blz, bezwaarlijk traag noemen.  Radetzkymars lijkt wel geschreven met het oog van de journalist en de pen van de dichter, of is het net omgekeerd? 

Moeilijk om dit boek echt aan te raden. Ik zou zeggen, probeer het en je ziet zelf wel of het iets voor jou is. 

★★★☆☆