Pagina's

dinsdag 4 maart 2014

Het menselijk lichaam - Paolo Giordano


Vertaald door Mieke Geuzebroek en Pietha de Voogd
Uitgegeven bij de Bezige Bij
350 blz.

Na De eenzaamheid van de priemgetallen kiest Giordano voor een heel andere setting voor zijn tweede roman. Het menselijk lichaam speelt zich voornamelijk af in Afghanistan, waar een groep jonge militairen deel uitmaakt van de internationale troepenmacht, die het land moet beschermen tegen de Taliban. 
De vijand zit overal.  Hij zit verscholen in de grotten van het gebergte, in de dorpen die nochtans ‘gezuiverd’ waren van vijandelijke elementen, maar evengoed is hij aanwezig op de legerbasis. In het zand dat overal is, de verveling en de eenzaamheid, en de irritaties die conflicten worden. In hun lichamen, die het laten afweten in dit woestijnklimaat, hun afschilferende  huid, niet aflatende jeuk, de voedselvergiftigingen en diarree, de koorts en slapeloosheid. En niet te vergeten, de vijand die ze meegebracht hebben van thuis. Want de meesten van hen zijn naar Afghanistan gekomen met een rugzak vol.  Onverwerkte trauma’s, problemen die blijven  nazinderen, ambities en frustraties. Doe daarbij nog twee legerclichés, de macho-pestkop en een modelslachtoffer, dan liggen alle ingrediënten voor een explosief cocktail zo voor het rapen.
Zo moeten ze aan hun militaire missie beginnen. Uiteraard loopt het fout. In de rugzak van  diegenen die terugkeren, zit nu ook de vraag van schuld en verantwoordelijkheid.  
Giordano toont zich een scherp observator met veel mensenkennis. Je ziet  de pijn van het militaire bestaan zo voor je. Echt meevoelen doe je niet, maar dat hoeft bij deze roman niet eens een nadeel te zijn.
 
★★★★☆

zaterdag 1 maart 2014

Tirza - Arnon Grunberg


Uitgegeven bij Nijgh & Van Ditmar
430 blz.


Tirza is Jörgen Hofmeester’s jongste dochter. Zijn oogappel en zijn alles. Letterlijk dan, want al het andere is hij kwijtgespeeld. Zijn vrouw, die er plots vandoor ging. Zijn oudste dochter die naar Frankrijk getrokken is. Zijn job bij de uitgeverij, waar hij van de ene dag op de andere boventallig, zeg maar overbodig, geworden is. Zijn  zorgvuldig gespaarde maar minder zorgvuldig belegde miljoen, in rook opgegaan.
Tirza’s afstudeerfeestje, door Hofmeester zo tot in de puntjes voorbereid, wordt  een kantelmoment in de roman en in Hofmeesters leven. Want  sushihapjes maken kan je leren. Geen cursus heeft hem echter voorbereid op de plotse terugkeer van de echtgenote en de ontmoeting met Tirza’s vriend, de Marokkaanse Choukri die als twee druppels water op  Mohammed Atta lijkt.
De gebeurtenissen gaan met Hofmeester op de loop en het verhaal neemt meer dan een onverwachte wending. Hier ontwikkelt de roman zich tot een echte pageturner. Je moet het Grunberg aangeven, de roman leest als een trein. En de machteloosheid van iemand die alleen nog de liefde van zijn dochter heeft en die ook nog dreigt/meent te verliezen komt zeer sterk binnen. Prachtig zijn ook de scènes in Namibië, waar Hofmeester op zoek gaat naar zijn dochter en haar vriend. Ik heb de filmversie nog niet gezien, maar je ziet zo de filmische mogelijkheden.
Toch had ik een dubbel gevoel bij dit boek. Ik miste iets van de scherpte van de jongere Grunberg. Dat zalige cynisme is nu vervangen door een mij iets te geconstrueerd levensbeeld. Alsof alleen de duistere kant  is overgebleven, zonder het tegengewicht van de humor.  
Misschien dat ik de roman ooit nog een keer herlees, als ik er de moed voor heb. Want ook dit is Grunberg, je ziet de kracht van het boek, maar echt genieten van de lectuur doe je niet.

★★★1/2